دین
فارسی فارسی
واژه‌نامه معین
(دَ یا دِ) [ ع . ] (اِ.) قرض، وام . ج . دیون .
فارسی فارسی
واژه‌نامه معین
[ په . ] (اِ.) 1 - آیین، کیش . 2 - راه، روش . 3 - نام روز بیست وچهارم از هر ماه شمسی و نیز نام یکی از ایزدان زردشتی که نگهبان همین روز می باشد.
الدین , الایمان , المسوولیت , الدین
کیش، آیین، دین
(خود واژه ای پارسی است، ریشه آن به دائنا در اوستایی برمی گردد)
فارسی فارسی
فرهنگ پارسیمان
الف)[ Dyne ] انگلیسی، نیر، یکانِ نیرو؛ // ب)[ دِین ] وام، بِدِهی (فرهنگستان)، وام زَمان‌دار، مَرگ؛ // پ)هَنباز در ایرانی و سامی 1-دین، دِین (فرهنگ پهلوی) 2-نام روز بیست و چهارم در هر ماه ایرانی 3-راه، روش 4-آیین 5-بینِش 6-رسیدِگی
انگلیسی فارسی
فرهنگ آریانپور
● debt, aith, bligation, eligion
Religion (f)
فارسی ایتالیایی
فرهنگ فارسی به ایتالیایی
sf
religione
---------------- Ghowli@gmail.com
فارسی فارسی
فرهنگ فومستان
تاریخ ادیان : din , obligation to pay , religion

کشاورزی و شیلات : debt

گوهر شناسی : dien

مهندسی متالورژی : dyne

مهندسی عمران :dyne

مهندسی برق و الکترونیک : dyne , dyn , DIN

مهندسی مکانیک : dyne

عمومی : religion , Religion

علوم سیاسی : religion

فنی مهندسی : dyne

مدیریت برنامه ریزی : religion

علوم نظامی : dyne

مهندسی معدن : dyne

جامعه شناسی : religion

دانش شناسی و آموزش : religion

فلسفه‌: religion

برنامه ریزی شهری : dyne

هنر های تجسمی : Deutsche Industrie Norm , DIN

حقوق و قوانین : debit


debt ==> [.n]: بدهى، وام، قرض، دین، قصور

faith ==> [.n]: ایمان، عقیده، اعتقاد، دین، پیمان، کیش

liability ==> [.n]: مسئولیت، دین، بدهى، فرض، شمول، احتمال، (در محاسبات) بدهکارى، استعداد، سزاوارى

religion ==> [.n]: کیش، آئین، دین، مذهب

obligation ==> [.n]: التزام، محظور، وظیفه


فارسی فارسی
لغت‌نامه دهخدا
{ا}
نام فرشته ای است که بمحافظت قلم مامور است . (برهان ) (جهانگیری ). از ایزدان آئین زردشتی است و نگهبانی روز بیست و چهارم ماه به ایزد دین سپرده شده است .* روز بیست و چهارم بود از ماههای شمسی نیک است در این روز فرزند به مکتب فرستادن و نکاح کردن . (از برهان ) (از غیاث ). ابوریحان بیرونی در فهرست نامهای روزهای ایرانی نام این روز را «دین » و در سغدی هم «دین » و در خوارزمی نیز «دین » یاد کرده است .
-دین روز ; روز بیست و چهارم از ماههای شمسی . (آنندراج ):
دین روز ای روی تو آکفت دین
می خور و شادی کن و خرم نشین .

مسعودسعد.


* مزید موخر امکنه ، ماردین . افریدین . قودین . مشکادین . خرادین و بهداذین . (یادداشت مرحوم دهخدا).* داد. راستی . (یادداشت مولف ). شوکت فر. شکوه:
بمان تا بیاید مه فرودین
که بفزاید اندر جهان هور دین .

فردوسی .

فارسی فارسی
لغت‌نامه دهخدا
{ا}
کیش . (منتهی الارب ). ملة. (اقرب الموارد) (تاج العروس ). صبغة. (ترجمان القرآن ). طریقت . شریعت . مقابل کفر. (یادداشت مرحوم دهخدا). در سانسکریت و گاتها و دیگر بخشهای اوستا مکرر کلمه «دئنا» آمده دین در گاتها بمعانی مختلف کیش ، خصایص روحی ، تشخص معنوی و وجدان بکار رفته است و بمعنی اخیر دین یکی از قوای پنجگانه باطن انسان است . اما در عربی از ریشه دیگر و ماخوذ از زبانهای سامی است و تازیان این کلمه را معالواسطه از زبان اکدی گرفته اند و در زبان اخیر کلمات دنو و دینو بمعنی قانون و حق و داوری است و دانو بمعنی حکم کردن و دیه نو بمعنی قاضی است . دین و دیان از آرامی وارد زبان عربی شده . (حاشیه برهان چ معین بنقل از یشتها ج 2 صص 159-166، روز شماری صص 55-57 و دائرة المعارف اسلام ). علماء فقه اللغه اسلامی برای دین معانی مختلفی ذکر کرده اند که اساس کلیه آنها در سه معنی خلاصه میشود. الف : از اصل آرامی عبری بمعنای حساب که به استعاره از آن اخذ شده ب : عربی خالص و معنای آن عادت یا «استعمال » است که هر دو از یک اصلند. ج :کلمه ای است فارسی بمعنای دیانت و کلمه دین بمعنای دیانت در زبان عرب دوره جاهلی مستعمل بوده و «عادت »یا استعمال از این ریشه است . (از دایرة المعارف اسلامی ). مجموعه عقاید موروث مقبول درباب روابط انسان با مبداء وجود وی و التزام بر سلوک و رفتار بر مقتضای آن عقاید. دین قطع نظر از چگونگی منشاء آن امری است که جنبه اجتماعی آن مسلم است و اگرچه فرضیه کسانی که دین را منشاء جمیع تحولات تاریخ و مبداء تمام حوادث عالم میشمرده اند، امروز لااقل کاملاً، مقبول و مسلم نیست لیکن تاثیر و نفوذ عوامل دین در حوادث تاریخ محقق است . تحقیق درباره دین و ماهیت و احوال آن موضوع علم ادیان و ملل و نحل است که امروز شعب و فنون مهم دارد از آنجمله است علم الادیان تطبیقی اما این موضوع از جهت روانشناسی ، جامعه شناسی ، مردم شناسی ، باستانشناسی و اخلاق نیز مورد بحث اهل نظر هست و از جهت تاریخ ، ادیان را به ادیان موجود و ادیان گذشته و همچنین ادیان الهی و ادیان غیرالهی میتوان تقسیم کرد. مقصود از ادیان الهی ، دینهایی هستند که بنای آنها بر اعتقاد به یگانگی خداست و آن را ادیان آسمانی نیز گویند. احکام این ادیان بوسیله پیمبران از جانب خدا به خلق ابلاغ میشود اساس این ادیان تسلیم است و دین اسلام از جمله ادیان الهی یا آسمانی و به امر حق است . مسلمانان دین را عبارت از مجموعه قواعد و اصولی میدانند که انسان را به پروردگار نزدیک میکند. در تداول و استعمال عامه در بعضی موارد ملت و مذهب در ردیف دین بکار میرود. اما در حقیقت در میان آنها تفاوتی است . در قرآن از ملت ابراهیم به حنیف تعبیر رفته است که دین حنیف و دین فطرت خوانده شده است و گاهی دین در مجموعه دین و مذهب بکار رفته است . برای اطلاع بیشتر ازاقوال لغت نویسان و مفسران رجوع به تفسیر کشاف زمخشری و بیضاوی و تبیان طوسی و نیز رجوع به ذیل اسلام ، مسیحیت ، یهود و رجوع به دائرة المعارف ادیان و اخلاق و تاریخ مختصر ادیان بزرگ فلیسین شاله شود:
همه دیانت و دین جوی و نیک رایی کن
که سوی خلد برین باشدت گذرنامه .

شهید.


ای یار رهی ای نگار فتنه
ای دین خردمند را تو رخنه .

رودکی .


گر درَم داری ، گزند آرد بدین
بفکن اورا، گُرم درویشی گزین .

رودکی .


فر و افرنگ به او گیرد دین
منبر از خطبه تو آراید.

دقیقی .


لب بیجاده رنگ و ناله چنگ
می چون زنگ و دین زردهشتی .

دقیقی .


دین من خسرویست همچو میم
گوهر سرخ چون دهم به جمست .

خسروی .


بود دین و شاهی چو تن با روان
بدین هردوان پای دارد جهان .

فردوسی .


همه مردمی باید آیین تو
همه رادی و راستی دین تو.

فردوسی .


مراین دین به را بیاراستند
از این دین گزارش همی خواستند.

فردوسی .


از آنکه بد بحجاز آن و این به ایرانشهر
حجاز دین را قبله است و ملک را ایران .

عنصری .


من بدانم علم دین و علم طب و علم نحو
تو ندانی دال و ذال و راء و زاء و سین و شین .

منوچهری .


خواسته داری و ساز بی غمیت هست باز
ایمنی و عز و ناز فرخی و دین و داد.

منوچهری .


وفا و همت و آزادگی و دولت و دین
نکوی و عالی و محمود و مستوی و قوی .

منوچهری .


دین بدنیا نیرزد. (تاریخ سیستان ). اسماء زمانی اندیشید پس گفت ای فرزند این خروج تو که بر بنی امیه کردی دین را بوده یا دنیا را؟ (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 187). بوزرجمهر از دین گبرکان دست بداشت که دین با خلل بوده است و دین عیسی پیغامبر (ع ) را گرفت . (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 338). از دین پدران خود چرا دست بازداشتی ؟ (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 340).
دین همه خیر است برو سوی دین
گرچه دل خلق بسوی دنست .

ناصرخسرو.


دین سرائیست برآورده پیغمبر
تا همه خلق بدو در بقرار آید.

ناصرخسرو.


برسر من تاج دین نهاده خرد
دین هنری کرد و بردبار مرا.

ناصرخسرو.


چشم سر بی آفتاب آسمان بیکار گشت
چشم دل بی آفتاب دین چرا بیکار نیست .

ناصرخسرو.


هر که نور آفتاب دین جدا گشته از او
روزهای او همیشه جز شبان تار نیست .

ناصرخسرو.


نبینی که امت همی گوهر دین
نیابد مگر کز بنین محمد.

ناصرخسرو.


مرد باشد که با دین درست درنزدیکی سلطان شود و بیدین بیرون آید. (ابن مسعود ازکیمیای سعادت ).
دین روز ای روی تو آکفت دین
می خور و شادی کن و خرم نشین .

مسعودسعد.


خدای هرچه دهد بنده را ز فتح و ظفر
بدین پاک دهد یا بعقل و هنر.

معزی .


چنین گوید برزویه طبیب ... که پدر من از لشکریان بود و مادر از علماء دین زردشت . (کلیله و دمنه ).
چون برون رفت از تو حرص آنگه درآید در تو دین
چون درآید جبرئیل آنگه برون شد اهرمن .

سنایی .


دین ز کرار جو نه از طرار
خز ز بزاز جو نه از خباز.

سنایی .


بگدایی بگفتم ای نادان
دین بدنیا مده تو از پی نان .

سنایی .


از شمس دین ، چه آید جز افتخار دین
لابد که باز باز پراند ز آشیان .

سوزنی .


پس دین را بملک تقویت کرد. (سندبادنامه ص 4).
تیغ تو داند که چیست رمز و اشارات دین
طرفه بود هندوئی از عربی ترجمان .

خاقانی .


از بدان نیک ترس خاقانی
تا دل و دین تو تبه نکنند.

خاقانی .


از دهان دین برآمد آه آه
چون فروشد ناصر دین ای دریغ.

خاقانی .


گر شما دین و دلی دارید و از ما فارغید
ما نه دین داریم و نه دل وز شما هم فارغیم .

خاقانی .


دین چیست عدل پس تو در عدل کوب از آنک
عدل از پی نجات تو رهبر نکوتر است .

خاقانی .


دین و دنیا بهم نیاید راست .

نظامی .


کفر کافر و دین دیندار را
ذره ای دردت دل عطار را.

عطار.


هرکه غیرت نداشت دینش نیست
آن ندارد کسی که اینش نیست .

اوحدی .


دین بدانش بلند نام شود
دین بی علم کی تمام شود.

اوحدی .


نام شیخ و سماع و خرقه نبود
دین هفتاد و چند فرقه نبود.

اوحدی .


مرغ را دانه دادن از دین است .

اوحدی .


-امثال :
عیسی بدین خود، موسی بدین خود .
-اهل دین ; پیرو دین . صاحب دین . دیندار:
اهل دین را جز اهل دین نگزید
دیده را جز بدیده نتوان دید.

سنایی .


هرکو در نقص دید در خود
کامل تر اهل دین شمارش .

خاقانی .


-بی دین ; که پیرو دینی نباشد. لامذهب: ترا با چنین علم و ادب که هست با بیدینی حجت نماند. (گلستان ).
-پاکیزه دین ;پاکدین . با تقوی و پاکدامن:
یکی طعنه میزد که درویش بین
زهی پارسایان پاکیزه دین .

سعدی .


خردمند و پاکیزه دین بودمرد.

سعدی .


رجوع به همین ترکیب در حرف «پ » شود.
-خاتم دین ; کنایه از نشانه و علامت دین همچون انگشتری یا مهر که روی آن چیزی حک کنند:
بر سکه ملک و خاتم دین
جز نام تو جاودان مبینام .

خاقانی .


-در دین کسی شدن ; دین او را پذیرفتن:
چو بشنید در دین او شد قباد
به گیتی ز گفتار او بود شاد.

فردوسی .


-دین اللّه ; دین خدا:
دین اللّه را تباه کند
زلفک خول و آن رخان چو ماه .

؟ (از حاشیه لغت فرس اسدی نخجوانی ).


-دین به دنیا فروختن ; از دست دادن حقایق دینی در برابر منافع دنیوی: دین به دنیافروشان خرند یوسف را فروشند تا چه خرند. (گلستان ).
-دین بهی ; دین زردشتی:
به بند و به زردشت و دین بهی
بنوش آذر و آذر فرهی .

فردوسی .


رجوع به بهدین و بهدینی و مزدیسنا شود.
-دین حنیفی ; مراد از دین حضرت ابراهیم (ع ) است . (غیاث ) (آنندراج ).
-دین فروختن ; از دست دادن اصول و حقایق دینی در برابر سودهای مادی دنیوی:
بفروخته ای دین خود از بی خبری
یوسف که بده درم فروشی چه خری .

سعدی .


-دین عجایز ; دین پیرزنان .دین عجوزگان . ماخوذ از حدیث نبوی علیکم بدین العجائز. (برشما باد دین عجوزگان ):
هم در اول عجز خود را او بدید
مرده شد دین عجایز برگزید.

مولوی .


-دین و دنیا ; کنایه از معنویت این جهان و آن جهان: دین و دنیا وی را بدست آید. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 386).
دین و دنیادو ضد یکدگرند
هر کجا دین بود درم نخرند.

سنائی .


-دین و دنیا باز ; کنایه از عاشق پاکباز و تارک ماسوی اللّه است . (بهار عجم ) (آنندراج ).
-راه دین ; شرع ، شریعت ، شیوعة. منهاج . (السامی فی الاسامی ).
-علم دین ; دانش مربوط به دین همچون فقه و تفسیر و جز اینها:
علم دین پیشت آورد و آنگه
کفر باشد سخن بفرجامش .

خاقانی .


علم دین کیمیاست خاقانی
کیمیایی سزای گنج امید.

خاقانی .


درپی علم دین بباید رفت
اگرت تا به چین بباید رفت .

اوحدی .


-کفر و دین ; بیدینی و دین:
تات زهستی هنوز یاد بود کفر و دین
بتکده را شرط نیست بیت حرم داشتن .

خاقانی .


-ناپاک دین ; آنکه از لحاظ دین آلوده و نادرست و ناپاک باشد:
بفرمود کشتن بشمشیر کین
که ناپاک بودند و ناپاک دین .

سعدی .


-یوم الدین ; روز قیامت ، روز رستاخیز:
بره شیرمست و مرغ سمین
چشم داری روی به یوم الدین .

سنائی (حدیقه ).


* بر ملت هر پیغمبری اطلاقشود و دین را بخدای نسبت دهند زیرا از مصدر جلال خدایی صادر گردیده و به پیغمبر نسبت دهند بواسطه آنکه ظهور آن از پیغمبر باشد و به امت نسبت دهند زیرا امت پابند و فرمانبردار دین می باشد. (کشاف اصطلاحات الفنون ). امة. (ترجمان القرآن ).* در اصطلاح ، وصفی است الهی که صاحبان خرد را با اختیار خود بسوی رستگاری در این دنیا و حسن عاقبت در آخرت میکشاند و بدین معنی شامل عقاید و اعمال نیز میگردد. (از کشاف اصطلاحات الفنون ).* توحید. (منتهی الارب ) (تاج العروس ).* عبادت . (منتهی الارب ). عبادت خدا. (از تاج العروس ).* تمامه چیزی که بدان پرستش خدا کرده شود. (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد) (از تاج العروس ).* پرهیزکاری .(منتهی الارب ). ورع . (لسان العرب ) (از تاج العروس ) .* پاداش . (منتهی الارب ). جز او مکافات . «کماتدین تدان ». (از لسان العرب ) (از تاج العروس ) (از اقرب الموارد). جزا دادن . (ترجمان علامه جرجانی ).* اسلام . (لسان العرب ) (منتهی الارب ). قوله تعالی : افغیر دین اللّه یبغون . و من یبتغ غیرالاسلام دینا فلن یقبل منه . (قرآن 3 / 85). ان الدین عنداللّه الاسلام . (قرآن 3 / 19) (از تاج العروس ).* حساب . (منتهی الارب ). مالک یوم الدین ; ای یوم الحساب . (از لسان العرب ) (از اقرب الموارد).* معصیت . (منتهی الارب ) (لسان العرب ) (اقرب الموارد).* قهر. غلبه . (منتهی الارب ). قهر. (لسان العرب ). قهر و استعلاء. (تاج العروس ). قهر و غلبه و استعلاء. (اقرب الموارد).* رفعت و سلطان و حکم و ملک . (منتهی الارب ). سلطان و ملک و حکم . (اقرب الموارد) حکم و ملک . (تاج العروس ). سلطان . (لسان العرب ).* سیرت . (منتهی الارب ).سیرة. (تاج العروس ) (اقرب الموارد).* اکراه . (منتهی الارب ) (تاج العروس ) (از اقرب الموارد).* عادت و کار. (منتهی الارب ). عادت و شان : مازال ذلک دینی و دینی ; ای عادتی . (از لسان العرب ).* تدبیر. (منتهی الارب ) (تاج العروس ) (اقرب الموارد).* بیماری . (منتهی الارب ). یقال قد دان اذا اصابه الدین ; ای الداء. (تاج العروس ). داء. (اقرب الموارد).* نرم از هرچیزی .* خواری . (منتهی الارب ). ذلت . (از اقرب الموارد) (از لسان العرب ). ذل و انقیاد. (از تاج العروس ).* باران پیوسته یا باران نرم . (تاج العروس ) (منتهی الارب ). باران پیوسته . (از اقرب الموارد). گویا این لغت از اضافات یا تصحیفات باشد. (از لسان العرب ). بارانی که در جای خاص پیوسته بارد و عادتش بهمانجا باریدن گردد. (منتهی الارب ) (از تاج العروس ). اما این معنا از اضافات یا تصحیفات است . (از لسان العرب ).* حال . (منتهی الارب ) (از تاج العروس ). یقال لولقیتنی علی دین غیر هذه ; ای حال غیر هذه . (لسان العرب ).* قضاء. (منتهی الارب ) (تاج العروس ). قوله تعالی ما کان یاخذ اخاه فی دین الملک ; ای فی قضاء. (از لسان العرب ).* قصاص .(تاج العروس ).* سیاست و رای . (کشاف اصطلاحات الفنون ).* (ص ) قوم دین یا دَیْن ; ای خاضعین دائنون . (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد) (لسان العرب ).
فارسی فارسی
لغت‌نامه دهخدا
[دَ]
{ع ا}
وام که ادای آن را مدت معینی باشد یا عام است وآنکه ادایش را مدت معینی نباشد قرض نامند. (از لسان العرب ) (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). اما متعارف در زمان ما، وام موجل ربوی است و قرض وام موجل بدون رباء است . (از اقرب الموارد). از نظر حقوقی تعهدی که شخص (مدیون ) به شخص دیگر (دائن ) دارد و آن ممکن است انجام خدمت ، پرداخت وجه ، یا تحویل کالایی باشد و اگر مدیون از انجام تعهد امتناع نماید دادگاه به تقاضای دائن حکم پرداخت تعهد یا جبران خسارت را از اموال مدیون صادر خواهد کرد. در نزد ملل قدیم مساله عدم توانائی پرداخت دین با بردگی ارتباط داشت و در بسیاری موارد، مدیون یا بدهکار و خانواده اش را برای خدمت اجباری به دائن یا طلبکار میسپردند. در روم قدیم ، در اوایل بدهکار عاجز از ادای دین و پیش از فروختن اوبه بردگی مدت شصت روز به دائن میسپردند و در این مدت وی حق داشت هر رفتاری که بخواهد با او بکند با اولین شورش (494ق.م .) مردم روم این ترتیب تا حدی تعدیل شد. در فلسطین هر پنجاه سال یکبار (به یادبود سال تصرف کنعان ) بدهکاران یهود از دیون خود آزاد میشدند امروز بازداشت مدیون مجاز است ولی قوانین اغلب کشورها افلاس و اعسار بدهکار را موجب رهایی وی از بازداشت دانسته اند. (دائرة المعارف فارسی ). و در ایران نیز اخیراً این دستور بموقع اجرا درآمده است .* در اصطلاح فقها (شرعی ) مالی را گویند که از طریق عقد یا استهلاک یا قرض بر ذمه کسی واجب شده باشد. و نیز بر مثلی مقابل عین بکار رود. در تعریف اجاره نیز کلمه دین بکار رود. در تعریف اجاره نیز کلمه دین بدین معنی اراده شده است . دین حقیقة وصفی است در ذمه که عبارت است از اشتغال ذمه کسی بمالی واجب بسببی از اسباب و دین بر مال واجب مجازاً اطلاق میشود زیرا که دین مآلاً بسوی مال بازگشت کند سپس دین به اعتبار سقوط و عدم سقوط آن بر دو گونه است اول دین صحیح و آن دین ثابت و لازمی است که از ذمه شخص ساقط نمیشود مگر به اداء آن یا ابراء مانند قرض ، مهرزن ، دین استهلاک و امثال آن ; دوم دین غیرصحیح و آن دینی است که سقوطش ازذمه شخص به اداء یا ابراء نباشد بلکه سببهای دیگری باعث سقوط آن گردد مانند بدل کتابت چه سقوط آن بسبب تعجیز عبد مکاتب حاصل میگردد. آنگاه دین مطلقاً به اعتبار وجوب اداء یا عدم وجوب آن بر دو گونه است اول حال و آن دینی است که در هنگام درخواست دائن اداء آن واجب شود و آن را دین معجل نیز گویند دوم دین موجل و آن دینی است که اداء آن پیش از فرارسیدن مدت و انقضاء اجل واجب نباشد لکن اگر پیش از رسیدن مدت معین دین اداء شود صحیح است و اسقاط ذمه مدیون شده است .(از کشاف اصطلاحات الفنون ).* هر شی غیر حاضر. ج ، ادین و دیون . (از لسان العرب ) (از تاج العروس ) (از اقرب الموارد). هرچیز که حاضر و موجود نبود. (منتهی الارب ).* مرگ. (منتهی الارب ) (ازاقرب الموارد). موت ; رماه اللّه بدینه . (از لسان العرب ). به مجاز بمعنی مرگ باشد چون مرگ دینی است که بر تمام افراد لازم آید یعنی هرگاه متقاضی آن آید آن را میگیرد. (از تاج العروس ).* در اصطلاح ریاضی «جبر و مقابله » هر عددی که منفی نباشد آن را مثبت وتام و زائد و مال گویند و اما آن عدد منفی را ناقص و دین خوانند. (از کشاف اصطلاحات الفنون ص 172، 503).
فارسی فارسی
لغت‌نامه دهخدا
[دَ]
{ع مص}
وام گرفتن و مقروض شدن . (از لسان العرب ). وام گرفتن . (منتهی الارب ).* وام خواستن . (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد).* وام دادن بمدت معین . (از تاج العروس ). وام دادن کسی را. (منتهی الارب ). قرض دادن کسی را بمدت معین فهو دائن و ذاک مدین . (از اقرب الموارد).
فارسی فارسی
لغت‌نامه دهخدا
[دَ / دی]
{ع مص}
با سیاست اداره کردن . (از لسان العرب ).* مالک شدن چیزی . (از لسان العرب ) (از تاج العروس ) (از اقرب الموارد) (از منتهی الارب ).* بیمار شدن . (از اقرب الموارد) (از تاج العروس ) (از منتهی الارب ).* عزیز شدن . (از لسان العرب ) (از اقرب الموارد) (از تاج العروس ) . ارجمند شدن . (از منتهی الارب ).* ذلیل شدن . (از لسان العرب ) (از اقرب الموارد) (از تاج العروس ) (از لغات اضداد). خوار گردیدن . (منتهی الارب ).* اطاعت کردن . (از لسان العرب ) (از تاج العروس ). گردن نهادن . گردن دادن . (از منتهی الارب ).* معصیت کردن . (از لسان العرب ) (از تاج العروس ). (اضداد) نافرمانی کردن . (از منتهی الارب ).* اعتیاد به خیر یاشر پیدا کردن . (از لسان العرب ) (از تاج العروس ). خوگر خیر یا خوگر شر گردیدن . (از منتهی الارب ).* بیمار شدن . (از لسان العرب ) (از منتهی الارب ). (از تاج العروس ).* جزا و پاداش دادن عمل کسی را. (از تاج العروس ). پاداش کسی را. (از منتهی الارب ). و منه : کما تدین تدان ; ای کما تجازی ، تجازی بفعلک .* برانگیختن کسی را بر چیزی که ناخوش آید او را. (از منتهی الارب ) (از اقرب الموارد).* خوار و حقیر گردانیدن . (از منتهی الارب ). ذایل و خوار کردن . (از لسان العرب ).* احسان کردن بر کسی . (از منتهی الارب ) (از اقرب الموارد).* رام گردانیدن .* برده ساختن کسی را.* خدمت کردن کسی را. (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد).* بدین اسلام درآمدن .* بوام خریدن چیزی را. (منتهی الارب ).
فارسی فارسی
لغت‌نامه دهخدا
{اخ}
چهاردهمین و آخرین از خانان مغولستان از نسل چنگیز در (874ه' .) (طبقات سلاطین اسلام لین پول ترجمه عباس اقبال ).
فارسی فارسی
لغت‌نامه دهخدا
{فرانسوی ، ا}
واحد نیرودر سلسله سگث که بموجب تعریف ، نیروئی است که چون به جرم یک گرمی وارد شود یک سانتیمتر در ثانیه به آن شتاب دهد. چون وزن یک گرم جرم یا یک گرم نیرو به آن جرم شتابی در حدود 980 سانتیمتر در ثانیه میدهد، یک دین قریب 980/1 این وزن یعنی کمی بیشتر از یک میلیگرم است . معذلک ، دین از آحاد اصلی دینامیک و اساس آحاددیگر از قبیل واحد کار (ارگ)، واحد قدرت (وات ) واحدفشار (بار) و غیره میباشد. (دایرة المعارف فارسی ).
فارسی فارسی
لغت‌نامه دهخدا
[دَی ْ ی]
{ع ص}
متدین . (لسان العرب ). دیندار. پای بند به دین . (از اقرب الموارد).